De afgelopen weken hebben we allemaal opmerkingen en ideeën gelezen of gehoord waarin dit virus bij wijze van spreken een Chinees paspoort krijgt met visumvrije toegang tot alle landen. Covid-19, ik had er in het begin wat bedenkingen bij. In een tijd waarin internationale, politieke en economische spanningen zo hoog oplopen, leek het mij – en vele anderen, niet onwaarschijnlijk dat de uitbraak van dit virus in China op journalistiek niveau zou worden uitgebuit om geo-politieke en economische redenen. Gedachten waar we niet verder mee komen. Het is belangrijk dat we dit virus serieus nemen en voorzorgsmaatregelen nemen om de gezondheid van de mensheid te waarborgen.

Een andere kijk:

Een andere kant van dit gebeuren is dat het virus ook iets positiefs teweeg kan brengen voor ons allemaal. Dit virus kent Chinees noch Nederlander, Fransman, Arabier, Rus enz. Het heeft als bestemmingsadres: de mensheid. We zien en voelen deze keer opnieuw dat als er een deel van de mensheid ziek wordt, we daar allemaal last van ondervinden: als één ondeelbaar lichaam, waarbij het leed van een ledemaat door het gehele lichaam gevoeld wordt. Hoeveel bedrijven, organisaties, scholen, congressen en manifestaties hebben geen doorgang kunnen vinden door dit virus? We kunnen elkaar’s handen niet meer schudden. Mag ik straks m’n kinderen nog knuffelen en troosten? Kan ik met m’n partner het bed nog delen? En nu zijn zelfs m’n partner en mijn kinderen een risico geworden voor m’n eigen gezondheid, en ik voor die van hen. Wat zijn de waardevolle dingen in m’n leven? Dit raakt ons in ons meest fundamentele bestaan: het samen leven!

Wat blijft er nog over van medicatie, kleding, levensmiddelen als grote delen van de mensheid niet meer kunnen en mogen werken? Corona geeft ons de kans hier bij stil te staan: onze afhankelijkheid, onze kwetsbaarheid. 

Misschien dat het virus over enkele weken geen gevaar meer vormt. Maar tegen welke prijs? En met welke bewustwording laat het ons achter? Gaan we door zoals eerst, of is het besef dan goed genoeg verankerd in ons dat ons samenlevingsmodel niet in harmonie is met de natuur? Voor de natuur zijn ‘wij’ eigenlijk het grote virus.En misschien komt er over een aantal maanden een ander virus op bezoek. Wat doen we dan? 

Dit gaat verder dan alleen volksgezondheid

We hebben een welvaart opgebouwd waarvan de prijs wordt betaald door een groot deel van de mensheid. Honderden miljoenen mensen die in misère leven met ongezond drinkwater, oorlog, onmenselijke leefomstandigheden en geen enkele bestaanszekerheid hebben. Dat is de prijs voor mijn welvaart en die van u. 

Sommigen beleven stresserende of zelfs wanhopige dagen, omdat hun kapitaal is gehalveerd door de vallende aandelenbeurzen. Als ik aandelen heb in de olie-industrie, de financiële, de agro- of farma-industrie, de wapenindustrie, …, heb ik dan ook niet een aandeel in het leed dat door die industrieën veroorzaakt wordt? Hoeveel mensen zweren niet bij biologisch voedsel met een hele portefeuille aandelen in de agro-business? Is de tijd niet gekomen om zich af te vragen hoe het kan dat men een zogezegde rijkdom heeft opgebouwd op basis van wat niet te kwalificeren is in de werkelijkheid? Economie zou over meerwaarde moeten gaan. Welke meerwaarde heeft onze economie nu in werkelijkheid voor het welzijn van het leven op aarde?

de toekomst, onze jongeren:

Meer dan de helft van de wereldbevolking is jonger dan 25 jaar. Wie bereidt hen voor op de kwetsbare en zware toekomst die hen te wachten staat? De jongeren, uw kinderen en kleinkinderen zullen uitsluitend kunnen bouwen op wat ze werkelijk hebben meegekregen om het algemeen welzijn te bevorderen. Wat zullen ze hebben aan een erfenis van beleggingsportefeuilles, dure kunstcollecties, grote sommen geld op spaarrekeningen die enkel digitaal geregistreerd staan en allang door niets meer gedekt zijn? Dan hebben we het niet eens gehad over de ecologische staat van de wereld die bij die erfenis inbegrepen zit.

Dit virus komt ons op de proef stellen en ons terugroepen naar onszelf. Letterlijk: geen contact meer met anderen, geen uitwisseling. Wat blijft er dan nog over van het menselijk bestaan op aarde? Niets. Samen leven is onze lotsbestemming. 

Waar we wel de keuze hebben is hoe we willen samen leven. In angst, geweld, haat of in vrede? In vrede samen leven zou betekenen eerlijk contact met de aarde en met elkaar te hebben. Dat onze aanrakingen letterlijk en figuurlijk plaatsvinden met schone handen. 

Ben ik er klaar voor om heen te gaan, mocht dat moeten gebeuren door het coronavirus? Wat zal ik dan nalaten? We hebben tot nu toe misschien nog niet het besef dat dit virus verder gaat dan alleen een medische kwestie die invloed heeft op de volksgezondheid en de economie. De werkelijke implicaties raken elk individu direct in z’n vrijheid en aansprakelijkheid. 

Kan dit virus ook een medicijn zijn tegen het echte virus hier op aarde: een roekeloze en onmenselijke mensheid?

Ik weet soms niet meer wat te doen! Naar Griekenland gaan en onze medemensen steunen die op de vlucht zijn voor oorlog en onrecht? De vluchtelingen hier in Nederland helpen? De politiek in gaan? M’n consumptiegedrag reduceren tot het essentiële? Humanitaire hulp bieden in de wereld? Kennis en technologie delen met onze medemensen in armere delen van de wereld? Ziekenhuizen en scholen bouwen? Corruptie bestrijden? Conflicten bemiddelen? De lege vierkante meters in m’n huis beschikbaar stellen voor daklozen? Zich voor het goede inzetten is zo ingewikkeld geworden, omdat bijna alles in onze mondiale samenleving gebaseerd is op onrecht en uitbuiting. Ik kies ervoor om m’n eigen gedrag direct en indirect een bijdrage te laten zijn aan vrede en rechtvaardigheid in de wereld. Ik kies ervoor om samen met anderen een opvoeding vorm te geven die onze jonge broertjes en zusjes helpt te leren samen leven in vrede, verantwoordelijk om te gaan met hun vrijheid en hun eigen menselijkheid te cultiveren. 

Het is tijd en weer hoogtijd geworden om ons dagelijks leven en ons maatschappelijk model te herzien! Te beginnen met onszelf. 

Kunnen onze media een bijdrage leveren door dat wat het samen leven in vrede bevordert te verspreiden en om ons zo te herinneren aan de waarden van het samen leven, maar ook aan de kwetsbaarheid van onze wereld, ondanks alle vooruitgang die geboekt is? Als dat moeilijk is voor onze journalisten, kan ik alleen maar begrip tonen. Ikzelf durf dit artikel, eerlijk gezegd, amper te delen omdat ik besef dat ik hard aan mezelf zal moeten werken. Laten we elkaar helpen daarin, want om een wereld van vrede op te bouwen zullen we ook in vrede met elkaar moeten leren omgaan, vooral wanneer we het niet met elkaar eens zijn. We zitten samen op dit schip. Samen uit, samen thuis.